Δρ. Αναστάσιος Ν. Σπαντιδέας

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ

• By Tassos Spandideas
• 14 April, 2017
• Comments Off on ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ

ΔΙΑΦΟΡΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Αναστάσιος Σπαντιδέας MD, PhD, FCCP

Παθολόγος – Κλινικός Φαρμακολόγος

Σαν συμπλήρωμα διατροφής θεωρείται κάθε σκεύασμα το οποίο προτίθεται να εφοδιάσει τον οργανισμό μας με διατροφικά στοιχεία (όπως π.χ βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, λιπαρά οξέα , αμινοξέα κ.ά) τα οποία ένας οργανισμός για διαφόρους λόγους είτε δεν προσλαμβάνει στις απαραίτητες ποσότητες είτε σε κάποιες φάσεις της ζωής του τα χρειάζεται σε αυξημένες ποσότητες που δεν καλύπτονται από τη διατροφή του (π.χ εγκυμοσύνη, ανάρρωση από χρόνια νοσήματα). Σε μερικές χώρες τα συμπληρώματα διατροφής κατατάσσονται στα τρόφιμα ενώ σε άλλες στα φάρμακα

Σε αντίθεση η έννοια του φαρμάκου όπως επισημαίνεται στην οδηγία 2001/83/ΕΚ όπως αυτή τροποποιήθηκε με την οδηγία 2004/27/ΕΚ καλύπτεται από δύο ορισμούς  που καθορίζουν ότι φάρμακο είναι:

1. Κάθε ουσία ή συνδυασμός ουσιών που χαρακτηρίζεται ότι έχει θεραπευτικές ή προληπτικές ιδιότητες έναντι ασθενειών ανθρώπων και
2. Κάθε ουσία ή συνδυασμός ουσιών δυνάμενη να χρησιμοποιηθεί ή να χορηγηθεί σε άνθρωπο, με σκοπό είτε να αποκατασταθούν, να διορθωθούν ή να  τροποποιηθούν φυσιολογικές λειτουργίες με την άσκηση φαρμακολογικής, ανοσολογικής ή μεταβολικής δράσης, είτε να γίνει ιατρική διάγνωση.

Ο πρώτος ορισμός προσεγγίζει το φάρμακο περισσότερο νομικά ενώ ο δεύτερος περισσότερο ιατρικο-φαρμακολογικά

Θεωρητικά θα μπορούσε κανείς να ισχυρισθεί ότι με τους δύο αυτούς ορισμούς θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί κάθε ουσία στη φύση και να καταταγεί σε φάρμακο και μη φάρμακο. Όμως και οι ορισμοί αυτοί είναι ατελείς διότι δεν μπορούν να κατατάξουν ουσίες με γνωστή δράση. π.χ  το placebo (εικονικό φάρμακο) σύμφωνα με τα κρατούντα δεν θεωρείται φάρμακο όμως γνωρίζουμε ότι διαθέτει δράση η οποία μάλιστα προσμετράτε με μεγάλη ακρίβεια στις κλινικές μελέτες που το χρησιμοποιούμε για σύγκριση με τα υπό κλινική δοκιμή φάρμακα. Επίσης τεράστιο πρόβλημα δημιουργήθηκε στο παρελθόν με το αν πρέπει τα ομοιοπαθητικά παρασκευάσματα να θεωρηθούν ή όχι  φάρμακα. Τελικά θεωρούνται φάρμακα διότι παρ’ όλο που χορηγούνται τελικά σε απειροελάχιστες ποσότητες (ποσότητες μη ανιχνεύσιμες στον οργανισμό μας) εν τούτοις ασκούν φαρμακολογική, θεραπευτική δράση και όχι σπάνια εκδηλώνουν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Επί τη βάσει των ανωτέρω ο δεύτερος ορισμός θεωρείται πιο πλήρης και δίνει απαντήσεις σε πολλά τέτοια ερωτήματα μόνο που απαιτείται τεκμηρίωση.

Επιπλέον σήμερα η ίδια ουσία μπορεί να χαρακτηρισθεί ανάλογα με την χορηγούμενη δοσολογία είτε σαν συμπλήρωμα διατροφής (συνήθως μικρές δοσολογίες) είτε σαν φάρμακο (μεγάλες δοσολογίες). Αυτό βρίσκει εφαρμογή κατά κόρο σήμερα με τη χορήγηση βιταμινών,  μετάλλων και ιχνοστοιχείων τα οποία όταν περιέχονται σε ποσότητες ίσες ή μικρότερες από αυτές που έχουμε ορίσει σαν ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού μας ( και οι οποίες έχουν μεγάλη διακύμανση) τα θεωρούμε σαν συμπληρώματα διατροφής ενώ όταν περιέχοντα σε μεγαλύτερες ποσότητες θεωρούνται φάρμακα. Υπάρχει πληθώρα τέτοιων παραδειγμάτων στην καθημερινή πράξη.