Κοιλιακοί πόνοι

• By Tassos Spandideas
• 23 March, 2014
• Comments Off on Κοιλιακοί πόνοι

Οι πόνοι στην κοιλιά αποτελούν ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα που ταλαιπωρούν σημαντικό αριθμό ασθενών είτε σε μόνιμη βάση είτε περιοδικά ενώ παράλληλα αποτελούν, όχι σπάνια, δυσεπίλυτο ιατρικό διαγνωστικό πρόβλημα.Είναι τόσες οι διαγνωστικές παγίδες που κρύβει ένας πόνος στην κοιλιά που εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε διαγνωστικό εφιάλτη για τον θεράποντα ιατρό και σε απίστευτη ταλαιπωρία για τον ασθενή.

Ευτυχώς στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι πόνοι  στην κοιλιά είναι αθώοι και έχουν καλοί πρόγνωση είτε αυτοί είναι μόνιμοι όπως π.χ στην περίπτωση σπαστικής κολίτιδας ή ευερεθίστου εντέρου είτε αυτοί είναι παροδικοί όπως στην περίπτωση μιας γαστρεντερίτιδας ή ενός κολικού. Οχι σπάνια όμως ένας πόνος στην κοιλιά,  οξύς ή χρόνιος, μπορεί να κρύβει σημαντικό ιατρικό πρόβλημα που αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα και άμεσα μπορεί να βάλλει σε κίνδυνο  ακόμα και αυτή τη ζωή του ασθενούς γι΄αυτό και κάθε πόνος στην κοιλία όσο αθώος και αν φαίνεται ποτέ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται επιπόλαια. Η ιατρική εξέταση θεωρείται απαραίτητη σε κάθε κοιλιακό πόνο για να αποκλεισθούν σοβαρές παθήσεις που τουλάχιστον στην αρχή τους φαίνονται αθώες.  Η χειρουργική επέμβαση σε αρκετές περιπτώσεις οξέων κοιλιακών πόνων, που ιατρικά συνιστούν την κλινική οντότητα της οξείας χειρουργικής κοιλίας,  αποτελεί την άμεση και επιβεβλημένη παρέμβαση και κάθε καθυστέρηση μπορεί να έχει δραματικές επιπτώσεις στην υγεία του.ασθενούς.

Οι πόνοι στην κοιλιά συνήθως προέρχονται από όργανα που βρίσκονται στην περιοχή της κοιλίας όχι όμως σπάνια στην κοιλιά μπορεί να προβάλλουν (να αντανακλούν) πόνοι που προκαλούνται από όργανα που βρίσκονται εκτός κοιλιακής χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιων αντανακλαστικών πόνων είναι ο πόνος του εμφράγματοπς του μυοκαρδίου που αντί για το στήθος (που είναι η συνηθέστερη θέση εντόπισής του) μπορεί να προβάλλει στο άνω μέρος της κοιλιάς και ιδιαίτερα στη περιοχή του στομαχιού παραπλανώντας συχνά τον ασθενή (και όχι σπάνια και το γιατρό) ότι πρόκειται για πόνο του στομαχιού οδηγώντας έτσι σε καθυστέρηση της διάγνωσης του. Παρομοίως πόνοι από την σπονδυλική στήλη ή και από τα πνευμόνια μπορει να αντανακλούν στην κοιλιακή χώρα δημιουργώντας σοβαρά διαγνωστικά προβλήματα.

Ποιές όμως είναι οι αιτίες και οι παθήσεις που γενικά ευθύνονται συχνότερα για την πρόκληση πόνων στην κοιλιακή χώρα; Για να γίνουν πιο αντιληπτά τα αίτια αυτά καλό είναι να γνωρίζουμε ποιά όργανα φιλοξενούνται στην κοιλιακή κοιλότητα και που παθήσεις των οποίων ευθύνονται για την πρόκληση κοιλιακών αλγών (εικόνα).

Οπως βλέπουμε στην εικόνα τα κύρια όργανα που φιλοξενούνται στην κοιλά είναι το στομάχι, το σηκώτι, η χοληδόχος κύστη, το πάγκρεας, το λεπτό και το παχύ έντερο. Στο πίσω μέρος στη περιοχή της μέσης (οσφύος) βρίσκονται αριστερά και δεξιά οι νεφροί που αν και βρίσκονται εκτός κοιλιακής κοιλότητας εντούτοις οι πόνοι από παθήσεις τους (π.χ πέτρες) προβάλλουν μπροστά στην κοιλιά. Επίσης στις γυναίκες στο κάτω μέρος της κοιλιάς και μέσα στην πύελο (λεκάνη) βρίσκονται τα γεννητικά όργανα (μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες) που οι παθήσεις τους οι ακόμα και φυσιολογικές καταστάσεις όπως είναι η έμμηνος ρύση προκαλούν κοιλιακούς πόνους.

  Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι παθήσεις κατά όργανο που συχνότερα ευθύνονται για την πρόκληση κοιλιακών πόνων. Στον κατάλογο αυτό θα μπορούσαν να προστεθούν αρκετές άλλες παθήσεις ή καταστάσεις οι οποίες παρουσιάζονται σπανιότερα όπως π.χ κρίσεις δρεπανοκυτταρικής αναιμίας διαβητική οξέωση κ.ά ή και μερικές ακόμα που είναι εξαιρετικά σπάνιες όπως π.χ  δηλητηριάσεις από μόλυβδο, πορφυρίες κ.ά . Στα παιδιά σχολικής ηλικίας άρκετά συχνά η ημικρανία εκδηλώνεται με περιοδικούς κοιλιακούς πόνους οι οποίοι συχνά  συνοδεύονται και από εμμέτους. Τέλος όχι σπάνια οι κοιλιακοί πόνοι μπορεί να αποτελούν συνοδό σύμπτωμα κάποιου καλοήθους ή και κακοήθους ενδοκοιλιακού όγκου ή να αποτελούν εκδήλωση διαφόρων  νευωσικών ή και ψυχωσικών παθήσεων ή και στέρησης κάποιας εξαρτισιογόνου ουσίας

Για τη διάγνωση της αιτίας που προκάλεσε τους κοιλιακούς πόνους θα πρέπει όπως έχουμε ήδη τονίσει να απευθυνόμαστε πάντοτε στο γιατρόμας ή επί οξυτάτων καταστάσεων στο εφημερεύον νοσοκομείο. Στις περισσότερες, ευτυχώς, φορές ο γιατρός από το ιστορικό και από την εξέταση που θα κάνει είναι σε θέση να διαγνώσει τα αίτια των πόνων και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. Αλλες φορές θα απαιτηθούν διάφορες εξετάσεις όπως εξετάσεις αίματος, ούρων, ακτινογραφίες, υπέρηχοι, αξονική τομογραφία και άλλες πιο ειδικές εξετάσεις.

Η θεραπεία των κοιλιακών πόνων είναι αιτιολογική δηλ θα πρέπει να εντοπίσουμε και να θεραπεύσουμε το αίτιο που προκάλεσε τους πόνους. Ανακουφιστικά και μέχρι να υποχωρήσει το αίτιο των πόνων μπορούμε να χορηγήσουμε διάφορα παυσίπονα τα οποία τις περισσότερες φορές σταματούν ή τουλάχιστον μειώνουν την ένταση των πόνων.