Καταμήνια ημικρανία

Η επίπτωση της ημικρανίας σε αγόρια και κορίτσια μέχρι την εφηβική ηλικία είναι ίδια.

Μετά την εφηβεία (για τα κορίτσια μετά την εμφάνιση της έμμηνου ρύσης) οι γυναίκες έχουν ημικρανίες 3 φορές περισσότερο από τους άνδρες.  Η επίπτωση αυτή της ημικρανίας παραμένει σταθερή σ’ όλη την περίοδο της γυναικείας γονιμότητας.

Η σχέση των γυναικείων ορμονών με την ημικρανία γίνεται ιδιαίτερα έκδηλη στην διάρκεια των καταμήνιων κύκλων, στην εγκυμοσύνη και στην εμμηνόπαυση.  Μελέτες αναφέρουν ότι η ημικρανία βελτιώνεται στο 78% των εγκύων γυναικών, όμως στην κλινική πράξη η ημικρανία χειροτερεύει στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, πριν βελτιωθεί.  Η εμμηνόπαυση πάλι έχει ποικίλες επιδράσεις στην ημικρανία.  Μελέτες αποδεικνύουν βελτίωση στο 15% των γυναικών, αμετάβλητη κατάσταση στο 30-47% και επιδείνωση ημικρανίας στο 38-46%. Στην κλινική πράξη η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από τη βελτίωση της ημικρανίας στις περισσότερες γυναίκες.

Ο όρος καταμήνια ημικρανία (ΚΗ) έχει διαφορετική έννοια για κάθε ερευνητή.  Για μερικούς σημαίνει κρίσεις ημικρανίας κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας για άλλους κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσης (ΕΡ) ή για 1-2 μέρες κατά την ΕΡ ή πριν από αυτήν.

Για την καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση της ΚΗ θα έπρεπε να υπάρχει ένας κοινά αποδεκτός ορισμός της.  Η Διεθνής Εταιρία Κεφαλαλγίας για τον ορισμό της ΚΗ αναφέρει “migraine without aura may occur almost exclusively at a particular time of the menstrual cycle – so called menstrual migraine”.

Φαίνεται πάντως, ότι το 90% των περιπτώσεων της ΚΗ εμφανίζονται μεταξύ του διαστήματος, δύο μέρες πριν την ΕΡ και την τελευταία μέρα της ΕΡ.

Η MacGrecor η οποία έχει  κατ΄εξοχή  ασχοληθεί με την επίδραση των γυναικείων ορμονών στην κεφαλαλγία στηριζόμενη στα ευρήματα σημαντικών μελετών προτείνει  να θεωρούνται ως κρίσεις ΚΗ «οι κρίσεις ημικρανίας χωρίς αύρα που συμβαίνουν κατ’ επανάληψη την -2 ημέρα μέχρι + 3 μέρες της ΕΡ και όχι σε άλλη χρονική περίοδο».  Στη δικές της μελέτες 7% των ασθενών της πληρούσαν τα κριτήρια του ορισμού αυτού.  Σε δική μας μελέτη στο Ιατρείο Κεφαλαλγίας του «Αγίου Δημητρίου» σε 400 γυναίκες, που οι ίδιες αναφέρουν άμεση σχέση ημικρανικών κρίσεων και ΕΡ, μόνο οι 36 πληρούσαν τα κριτήρια του ορισμού της ΚΗ που προτείνει η ανωτέρω ερευνήτρια  (9%).

Πώς χειριζόμαστε θεραπευτικά την ΚΗ;

Πρώτα, πρέπει να καθορισθεί η διάγνωση της ΚΗ.  Αυτό γίνεται μόνο με τη διατήρηση ημερολογίων κρίσεων ημικρανίας για 3-4 τουλάχιστον συνεχείς καταμήνιους κύκλους.      Η επιστροφή των πασχόντων με τα ημερολόγια κρίσεων, μας καθορίζει ποιες από τις γυναίκες αυτές πάσχουν από ΚΗ.

Ο πρακτικός χειρισμός των πασχόντων από ΚΗ δίνει έμφαση στην αντιμετώπιση των μη ορμονικών εκλυτικών παραγόντων.

Η ΚΗ αρχικώς θεραπεύεται με τον ίδιο τρόπο που θεραπεύουμε τις υπόλοιπες ημικρανικές κρίσεις (NSAIDs, τριπτάνες).  Ωστόσο, υπάρχουν σχετικά λίγες μελέτες που να συγκρίνουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών (τριπτανών) στην ΚΗ με τις άλλες ημικρανικές κρίσεις του κύκλου. Προτείνεται επίσης προφυλακτική θεραπεία λίγες μέρες πριν την ΕΡ, σε σταθερό κύκλο ενώ σε ακανόνιστο κύκλο περιόδου δίνεται πλήρης προφυλακτική θεραπεία ανάλογα με τη βαρύτητα της ΚΗ.  Θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης δίνεται στις γυναίκες που βρίσκονται γύρω από την εμμηνόπαυση με ακανόνιστο κύκλο και ιδιαίτερα βαριές ΚΗ.

Το μυστικό για την αποτελεσματική θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης είναι η δόση και η μέθοδος που ελαχιστοποιεί τις έντονες ορμονικές διακυμάνσεις στον καταμήνιο κύκλο.

Categories: Άρθρα

Comments are closed.