Αλκοόλ: αλήθειες και μύθοι (τα υπέρ και τα κατά της χρήσης του)
- By Tassos Spandideas
- 22 March, 2014
- Comments Off on Αλκοόλ: αλήθειες και μύθοι (τα υπέρ και τα κατά της χρήσης του)
Αλήθειες και μύθοι
Μικρές ποσότητες αλκοόλ είναι φάρμακο για την καρδιά, τόνωση για την ψυχική μας εφορία και σημαντικός παράγοντας για τη μακροζωία. Όταν όμως δεν πίνουμε για να ευθυμήσουμε, αλλά για να μεθύσουμε, τότε από φάρμακο γίνεται φαρμάκι. Άλλωστε η δόση κάνει και το φάρμακο και το δηλητήριο…
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια έντονη διαμάχη στον επιστημονικό κόσμο για το αν το αλκοόλ μας ωφελεί ή μας βλάπτει. Από τη μια έχουμε πλήθος ερευνών να διαπιστώνει την προστατευτική δράση που αυτό ασκεί κυρίως στα αγγεία μας και στην υγεία της καρδιάς μας και από την άλλη ένας επίσης σημαντικός αριθμός μελετών δείχνει ότι το αλκοόλ ευθύνεται για την πρόκληση διαφόρων μορφών καρκίνου όπως καρκίνο του μαστού, του ήπατος, του ορθού, του στόματος. Η αλήθεια είναι ότι κάθε ποσότητα πάνω από τη συνιστώμενη, σε συνδυασμό με τη χρόνια κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας όπως εθισμό, εγκεφαλικές βλάβες, νευρολογικές διαταραχές, ηπατοπάθειες, παγκρεατίτιδα, οστεοπόρωση κ.λπ. Έτσι λοιπόν το αν το αλκοόλ αποβεί ωφέλιμο ή βλαβερό για τον οργανισμό μας καθορίζεται από την ποσότητα που κανείς απολαμβάνει.
Μέτρον άριστον ή πιο είναι το μέτρον
Σύμφωνα, λοιπόν, με ερευνητικά δεδομένα για να επωφεληθούμε από τα θετικά του αλκοόλ και να μην κινδυνέψουμε από τα αρνητικά πρέπει οι γυναίκες να μην καταναλώνουν πάνω από 15 γρ. αλκοόλ την ημέρα και οι άντρες πάνω από 25 με 30 γρ. Στην πράξη αυτό θα πει 1 ποτήρι μπίρα (250 ml) για τις γυναίκες και τη διπλάσια ποσότητα για τους άνδρες. Ένα ποτηράκι κρασί για τις γυναίκες και 2 για τους άνδρες. 1 μεζούρα «σκληρού» ποτού (π.χ. ουίσκι) για τους άνδρες και περίπου το μισό για τις γυναίκες. Οι ποσότητες βέβαια αυτές διαφοροποιούνται όταν ακολουθούμε κάποιο πρόγραμμα δίαιτας ή όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας οπότε και απαιτείται περιορισμός ή ακόμα και καθόλου κατανάλωση αλκοόλ.
Οι θετικές επιπτώσεις από την κατανάλωση αλκοόλ
Επιδράσεις στην καρδιά
Εδώ και πολλά χρόνια ένας μεγάλος αριθμός ερευνών δείχνει ότι η ήπια κατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα από εμφράγματα του μυοκαρδίου ακόμη και σε σχέση με εκείνους απέχουν τελείως από το αλκοόλ. Η ευεργετική αυτή δράση συνδέεται περισσότερο με την κατανάλωση κόκκινου κρασιού λόγω των αντιοξειδωτικών και κυρίως των φλαβονοειδών που περιέχει.
Επιδράσεις στη χοληστερίνη
Όσοι έχουν τη συνήθεια να πίνουν λίγο κόκκινο κρασάκι με το φαγητό τους κάνουν καλό και στη χοληστερίνη τους. Συγκεκριμένα, λίγο κόκκινο κρασί βοηθά να ανέβει η καλή χοληστερίνη HDL, ενώ συμβάλει στην οξείδωση της κακής LDL λόγω των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει.
Επιδράσεις στο προσδόκιμο επιβίωσης
Δεν είναι τυχαίο που στη Γαλλία όπου έχουν τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση κρασιού, έχουν και το υψηλότερο προσδόκιμο ζωής. Επιπλέον, αν κι έχουν διατροφή πλούσια σε ζωικά λιπαρά ωστόσο οι γάλλοι παρουσιάζουν 2,5 φορές μειωμένο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με άλλους λαούς. Από μελέτες, λοιπόν, προκύπτει ότι το «γαλλικό παράδοξο» συσχετίζεται με την αυξημένη κατανάλωση κρασιού στη Γαλλία.
Επιδράσεις στην όρεξη
Η μικρή κατανάλωση αλκοόλ λίγο πριν από το γεύμα αυξάνει την έκκριση υγρών στο στομάχι που διεγείρουν την όρεξη. Έρευνες μάλιστα έχουν δείξει ότι ηλικιωμένοι άνθρωποι που υποφέρουν από ανορεξία λόγω κατάθλιψης ή λήψης πολλών φαρμάκων όταν πίνουν λίγο κρασάκι πριν το φαγητό τους βοηθάει να φάνε με περισσότερη όρεξη. Προσοχή όμως γιατί όταν πίνουμε παραπάνω πετυχαίνουμε το αντίθετο αποτέλεσμα. Με άλλα λόγια οι μεγάλες ποσότητες ερεθίζουν το βλεννογόνο του στομάχου και τότε μας «κόβεται» η όρεξη.
Πρόληψη καρκίνου
Σε έρευνα που έγινε στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ φάνηκε ότι όταν συνοδεύουμε το κόκκινο κρέας με κόκκινο κρασί περιορίζουμε σημαντικά τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου, καθώς οι ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες (πολυφαινόλες) του κόκκινου κρασιού εξουδετερώνουν τις βλαβερές ουσίες που παράγονται στο στομάχι κατά τη διάσπαση του κόκκινου κρέατος.
Οι αρνητικές επιπτώσεις από την κατανάλωση αλκοόλ
Επιδράσεις στο ήπαρ
Αν πίνετε σε καθημερινή βάση πάνω από το κανονικό και για πολλά χρόνια, τότε το αλκοόλ δηλητηριάζει σιγά σιγά το συκώτι σας. Είναι άλλωστε γνωστό ότι πρόκειται για το νούμερο ένα εχθρό του ήπατος. Μπορεί να προκαλέσει στεάτωση και στη συνέχεια αν δεν λάβετε τα μέτρα σας κίρρωση του ήπατος που είναι βλάβη μη αναστρέψιμη.
Επιδράσεις το στομάχι
Το οινόπνευμα λειτουργεί τοξικά για το στομάχι μπορεί να επιδεινώσει μια γαστροοισογφαγική παλινδρόμηση ή να προκαλέσει γαστρίτιδα. Η μεγάλη και παρατεταμένη όμως κατανάλωσή του σχετίζεται και με πρόκληση καρκίνου του ανώτερου πεπτικού συστήματος όταν μάλιστα συνυπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου. Ειδικά αν συνδυάζεται και με κάπνισμα αποτελεί τον κύριο παράγοντα για τον καρκίνο του οισοφάγου στο δυτικό κόσμο.
Επιδράσεις στα οστά
Η χρόνια και μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει την οστεοπόρωση, καθώς κλέβει το ασβέστιο από τα οστά μας. Πιο συγκεκριμένα, το αλκοόλ μειώνει τη δυνατότητα του οργανισμού να απορροφά το ασβέστιο.
Επιδράσεις στην πίεση και τα τριγλυκερίδια
Το να μην πίνουμε όλη την εβδομάδα και να πίνουμε στην έξοδό μας το Σαββατοκύριακο ό,τι αναλογεί στις 7 ημέρες της εβδομάδας, αυτό σύμφωνα με τους ειδικούς είναι λάθος. Με αυτόν τον τρόπο ανεβαίνει η αρτηριακή πίεση και αυξάνεται ο κίνδυνος αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Η καθημερινή επίσης, αλλά πολύ πάνω από την ημερήσια συνιστώμενη δόση κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τα τριγλυκερίδια και το σωματικό βάρος. Επιπλέον, όταν αυτό γίνεται για χρόνια μπορεί να παρατηρηθεί εκφύλιση του καρδιακού μυός με αποτέλεσμα τη δημιουργία αλκοολικής μυοκαρδιοπάθειας, μιας σοβαρής παθολογικής κατάστασης.
Επιδράσεις στους μαστούς
Το αλκοόλ ανεβάζει τα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα, τα οποία αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Γι’ αυτό και η κατανάλωσή του από γυναίκες με επιβαρημένο κληρονομικό ιστορικό ή άλλους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού ανησυχεί ιδιαίτερα τους ειδικούς οι οποίοι σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστούν να το αποφεύγουν. Έρευνες άλλωστε δείχνουν ότι ακόμα και ένα ποτηράκι την ημέρα συνδέεται με αύξηση του εν λόγω κινδύνου.
Επιδράσεις στο στόμα
Πρώτα από όλα προκαλεί δυσάρεστη αναπνοή, γιατί μπορεί το συκώτι να μεταβολίζει τη μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ, ωστόσο ένα 5 με 10% αποβάλλεται από την αναπνοή, τα ούρα και τον ιδρώτα. Το οινόπνευμα συμβάλει στη δημιουργία φλεγμονών των ούλων όπως ουλίτιδα και περιοδοντίτδα, καθώς επηρεάζει τη χλωρίδα του στόματος, στεγνώνει το βλεννογόνο και αλλάζει το pH. Ευνοεί επίσης, τη δημιουργία τερηδόνας εξαιτίας των υδατανθράκων των αλκοολούχων ποτών. Το χειρότερο από όλα όμως είναι ότι η κατανάλωση αλκοόλ σε συνέργια με το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου της στοματικής κοιλότητας και του λάρυγγα.
Επιδράσεις στη γονιμότητα
Ακόμη και μικρές ποσότητες αλκοόλ μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις πιθανότητες επίτευξης μιας πετυχημένης εγκυμοσύνης σε γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση, σύμφωνα με τα αποτελέσματα αμερικανικής μελέτης της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Η μεγαλύτερη μάλιστα πτώση στα ποσοστά επιτυχίας σημειώθηκε μεταξύ των γυναικών που κατανάλωναν συχνά λευκό κρασί. Συγκεκριμένα, 2-3 ποτήρια λευκού κρασιού μείωναν την αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής κατά 24%. Αλλά και οι γυναίκες που οι σύντροφοί τους έπιναν καθημερινά μπύρα είχαν κατά 30% λιγότερες πιθανότητες να αποκτήσουν παιδί, ενώ η επιτυχία της εξωσωματικής μειωνόταν κατά 38%.
Επιδράσεις στο έμβρυο
Ό,τι τρώμε ή πίνουμε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πηγαίνει κατευθείαν μέσω του αίματος στον πλακούντα. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η κατανάλωση οποιασδήποτε ποσότητας αλκοόλ αυξάνει τους κινδύνους υγείας για το μωρό, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η μικρή κατανάλωση δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης οι γυναίκες που πίνουν 10 μονάδες αλκοόλ σε μια μοναδική περίπτωση είναι πιο πιθανό να κάνουν ένα παιδί με συγγενή ανωμαλία από εκείνες που αποφεύγουν το αλκοόλ.