Θεία Μετάληψη και κορονοϊός COVID-19

  • By Tassos Spandideas
  • 8 March, 2020
  • Comments Off on Θεία Μετάληψη και κορονοϊός COVID-19

Αναστάσιος Σπαντιδέας MD, PhD
Παθολόγος – Κλινικός Φαρμακολόγος

Επ΄ευκαιρία των προβλημάτων που δημιούργησε ο κορονοϊός (COVID-19) που προκάλεσε την πρόσφατη επιδημία επανήλθε στο προσκήνιο και ο προβληματισμός κατά πόσο έναι δυνατή η μετάδοση του ιού μέσω της  Θεία Μετάληψη και κατά συνέπεια πόσο ασφαλής είναι η Θεία Κοινωνία. Βέβαια το ερώτημα αυτό έχει εγερθεί πολλές φορές στο παρελθόν για την πιθανότητα μετάδοσης μέσω της Θείας Μεταλήψεως και άλλων πολύ σοβαρών παθήσεων όπως είναι η φυματίωση, το AIDS κλπ.

Η απάντηση στον συγκεκριμένο προβληματισμο μπορεί να γίνει είτε με τη Θρησκευτική προσέγγιση κατά την οποία η πίστη στο Θείο συνήθως δίνει την απάντηση είτε με την επιστημονική  προσέγγιση σύμφωνα με την οποία η απάντηση πρέπει να στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα.

Θα ασχοληθούμε με την επιστημονική προσέγγιση παραθέτοντας το τι δεδομένα υπάρχουν μέχρι σήμερα μιας και το θέμα είναι ιατρικό και η ιατρική σαν όλες τις θετικές επιστήμες βασίζεται στις αποδέξεις (evidence based). Ποια είναι λοιπόν τα υπάρχοντα δεδομένα:

  1. Στα νοσήματα που μεταδίδονται με τα σταγονίδια της ομιλίας, του βήχα ή του φτερνίσματος (όπως π.χ είναι η γρίπη, τα κοινά κρυολογήματα και η πρόσφατη λοίμωξη από τον κορονοϊό COVID-19) ο κύριος τρόπος μετάδοσης τους είναι ή ΑΜΕΣΗ επαφή με νοσούντα ασθενή. Είναι δυνατή και η ΕΜΜΕΣΗ μετάδοση μέσω μολυσμένων αντικείμένων αλλά αυτή γίνεται δυσκολότερα και δεν συμβάλλει στην εγκατάσταση μιας επιδημίας. Υπό αυτή την ένοια τα εκκλησιαζόμενα άτομα διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να μολυνθούν από την άμεση επαφή με κάποιο νοσούντα συν-εκκλησιαζόμενο άτομο παρά μέσω της έμμεσης επαφής από το κοχλιάριο της Θείας Μετάληψης στην περίπτωση που και τα δυο αυτά άτομα Κοινωνήσουν
  2. Για ένα τόσο σοβαρό ιατρικό θέμα όπως είναι η δυνατότητα μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων μέσω της Θείας Κοινωνίας τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα είνα πολύ φτωχά και αρκετά παλιά. Από τα τέλη του 19ου αιώνα πoυ πρωτοτέθηκε το θέμα από τους Anders και Forbes και  (1,2) έχουν δημοσιευθεί 6 μόνο μελέτες (1,3-8) και 2 ανασκοπήσεις με τελευταία ανασκόπηση το 2013 (9,10).  Οι 5 από τις 6 μελέτες είχαν σαν στόχο την ανίχνευση μικροβίων στα σκεύη και στο υλικό της Θείας Μετάληψης. Και στις 5 πειραματικές μελέτες απομονώθηκαν μικρόβια όπως σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος, αιμόφιλος και άλλα μικρόβια . Στην 6η κλινική μελέτη μελετήθηκε αν οι Μεταλαμβάνοτες νοσούν συχνότερα από τους μη Μεταλαμβάνοντες και δεν βρέθηκε καμία διαφορά μεταξύ των δυο ομάδων.
  3. Πειραματικά δεδομένα μαρτυρούν ότι μικρόβια και ιοί μπορούν να επιβιώσουν στο υγρό περιβάλλον της Θείας Κοινωνίας και ότι η περιεχομένη αλκοόλη στην πυκνότητα που περιέχεται ασκεί πολύ ασθενή μικροβιοκτόνο δράση. Το ίδιο ισχύει και για τα υλικά με τα οποία κατασκευάζονται το Άγιο Δισκοπότηρο και το κοχλιάριο (κουταλάκι) Μετάληψης. Το νικελ,  ο άργυρος(ασήμι) και ο χρυσός που χρησιμοποιούνται σε διάφορες αναλογίες μικρή αντιμικροβιακή δράση ασκούν και το μεσοδιάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των πιστών που Κοινωνούν (συνήθως μικρότερο των 5 δευτερολέπτων) δεν είναι αρκετό για να ασκήσουν τα υλικά αυτά την όποια αντιμικροβιακή τους δράση.(5) Για να γίνει πιο αποτελεσματική η αντιμικροβιακή δράση των βαρέων μετάλλων από τα οποία αποτελείται το κοχλιάριο της Θείας Μετάληψης θα πρέπει να παρεμβάλλεται μεσοδιάστημα τουλάχιστον 60 δευτερολέπτων μεταξύ των Μεταλαμβανόντων (3)
  4. Tι μας λένε λοιπόν οι 6 δημοσιευμένες επιστημονικέ μελέτες.

α. Το 1897 πρώτος ο Anders (1) μελετώντας την πιθανότητα μετάδοσης λοιμωδών νοσημάτων απομονώνει στο ίζημα της Θείας Κοινωνίας μικρόβια όπως μυκοβακτηρίδια φυματιώσεως (σε 2 από 5 δείγματα) σταφυλόκοκκο πύο και επιθήλια και προτείνει τη  χρησιμοποίηση ατομικών κυπέλων Μετάληψης για λόγους υγιεινής

β. To 1946 Burrows et al (3) έδειξε ότι όταν ζητήθηκε από εθελοντές να μεταλάβουν αφήνοντας όσο πιο πολύ μπορούσαν σάλιο στο χείλος του Αγίου Δισκοπότηρου απομονώθηκε μικρός αριθμός μικροβίων

γ. Το 1967 o Gregory et al (4) έδειξε σε ποιο ρεαλιστικές συνθήκες θείας Κοινωνίας απομονώθηκαν από το Αγιο Δισκοπότηρο διάφορα παθογόνα μικρόβια όπως σταφυλόκοκκος, στρεπτόκοκκος, ναϊσσερια  και μικρόκοκκοι.

δ. Το 1967 Hobbs et al (5) πραγματοποίησε μια σειρά πειραμάτων με τα οποία απέδειξαν ότι το ασήμι με το οποίο συχνά είναι κατασκευασμένα τα σκεύη της Θείας Μετάληψης και ο οίνος που χρησιμοποιείται για την παρασκευή της μπορεί να ασκούν κάποια αντιμικροβιακή δράση. Όμως το μεσοδιάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των Μεταλαμβανόντων και το οποίο δεν ξεπερνά τα 5 δευτερόλεπτα δεν είναι αρκετό για να προκαλέσει σημαντική μείωση του μικροβιακού φορτίου των στο κουταλάκι της Θείας Μετάληψης.                                                                                                                      Και οι 4 ανωτέρω μελέτες καταλήγουν στο ότι ο κίνδυνος μετάδοσης κάποιου λοιμώδους νοσήματος μέσω της Θείας Κοινωνίας είναι υπαρκτός αλλά είναι εξαιρετικα χαμηλός

ε. Το 1993 οι Furlow and Dougherty (6) πήραν με τολύπιο βάμβακος υλικό από ασημένια και κεραμικά Δισκοπότηρα πριν και μετά από 8 Μεταλήψεις. Από το υλικό απομονώθηκαν δυνητικά παθογόνα μικρόβια όπως χρυσίζων σταφυλόκοκκος, αιμόφιλος και μοραξέλα  καταρροϊκή που θα μπορούσαν να μεταδοθούν μεσω της Θείας Κοινωνίας

στ. Το 1977 η Loveling et al (7) σε μια μελέτη στην οποία συμετείχαν 681 άτομα δείχθηκε ότι    τα άτομα που Μεταλάμβαναν καθημερινά δεν διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο εκδήλωσης λοιμώξεως από τα άτομα που δεν Μεταλάμβαναν ή ακόμα και από τα άτομα που δεν πήγαιναν καθόλου στην εκκλησία

ζ. Το 1988 (8) τo Κεντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) και υπό την πίεση πολλαπλών ερωτημάτων τόσο από τον κόσμο όσο και από την ιατρική κοινότητα  προέβει σε μια συμβιβαστική δήλωση σύμφωνα με την οποία ο κίνδυνος μετάδοσης λοιμώδών νοσημάτων μέσω της Θείας Κοινωνίας είναι πολύ μικρός και ότι δεν έχει περιγραφεί κανένα περιστατικό μετάδοσης λοιμώδους  νοσήματος που να σχετίζεται με τη Θεία Κοινωνία. Συνιστά όμως στις εκκλησίες να αποτρέπουν τους πιστούς να Κοινωνούν αν πάσχουνα από κάποιο ενεργό νόσημα του αναπνευστικού (όπως είναι η γρίπη και τα κοινά κρυολογήματα)  όπως και αν φέρουν εξάνθημα ή έλκη στα χείλη τους (όπως ο επιχείλιος έρπης)

η. Ο κορονοϊός COVID-19 ανιχνεύεται στο σάλιο των νοσούντων και επιβιώνει στο περιβάλλον από μερικές ώρες μέχρι μερικές ημέρες τούτου εξαρτωμένου από τη θερμοκρασία και την υγρασία του περιβάλλοντος καθώς και από το υλικό του εποικισμού.

Αυτά είναι τα υπάρχοντα επισημονικά δεδομένα τα οποία συμπερασματικά μας λένε ότι ναι μεν τα πειραματικά δεδομένα δείχνουν ότι η κοινή χρήση των μέσων Κοινωνίας (Αγίου Δισκοπότυρου και Κουταλιού Μετάληψης) οδηγεί σε επιμόλυνση τόσο των αντικειμένων Μετάληψης όσο και του περιεχομένου υλικού όμως ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει περιγραφεί στη βιβλιογραφία περίπτωση μετάδοσης λοιμώδους νοσήματος μέσω της Θείας Μετάληψης

Το ερώτημα όμως που παραμένει είναι αν μπορούμε να μεταφέρουμε τα υπάρχοντα αυτά δεδομένα που αφορούν στην τρέχουσα επιδημία του κορονοϊού. Κανείς δεν μπορεί κατηγορηματικά να πάρει  την μία ή την άλλη θέση. Η λογική υπαγορεύει μέχρι να ολοκληρωθεί η τρέχουσα επιδημία του κορονοϊού και μέχρι να συγκεντρώσουμε περισσότερες πληροφορίες για τη συμπεριφορά του καλό θα είναι να μεταθέσουμε τη Θεία Κοινωνία σε απώτερο χρόνο όταν θα είμαστε βέβαιοι οτι ο κίνδυνος έχει απομακρυνθεί.

Βιβλιογραφία

  1. Anders H. S. (1897). The progress of the individual cup movement, especially among churches. J. Am. med. Ass. 29, 789.
  2. Forbes C. Presentation to a Joint Meeting of the Session and Trustees of the Central Presbyterian Church of Rochester. March 7, 1894
  3. Burrows W, Hemmens E.S. Survival of Bacteria on the Silver Communion Cup. J Infec Dis 1943;73:180-190
  4. Gregory KF, Carpenter JA, Bending GC. Infection hazards of the common communion cup. Can J Public Health 1967;58:305-10. MEDLINE
  5. Hobbs B, Knowlden J, White A. Experiments on the communion cup. J Hyg (Lond) 1967;65:37-48
  6. Furlow T, Dougherty M. Bacteria on the common communion cup. Ann Inter med 1993;118:572
  7. Loving AL, Wolf LF. The effect of receiving Holy Communion on health. J Envir Health. 1977;60:6-10
  8. Managan L, Sehulster L, Chiarelo L, Simonds D, Jarvis W. Risk of infectious disease transmission from a common communion cup. Am J Infect Control. 1998;26:538-9
  9. Gill ON. The hazard of infection from the shared communion cup. J Infect 1988;16:3-23
  10. Pellerin J, Edmond M. Infections associated with religious rituals. Inern J Infect Dis. 2013;17:e945-e948

 

Categories: Uncategorized

Comments are closed.