Τα σημαντικότερα ιατρικά επιτεύγματα της τελευταίας 30ετίας

  • By Tassos Spandideas
  • 25 March, 2014
  • Comments Off on Τα σημαντικότερα ιατρικά επιτεύγματα της τελευταίας 30ετίας

1. Τα μωρά του σωλήνα

Ηταν 25 Ιουλίου του 1978 όταν έγινε γεγονός η πρώτη εξω σωματική γονιμοποίηση και η η γέννηση του πρώτου μωρού που η ΄΄σύλληψή΄΄ του έγινε εκτός γυναικείας μήτρας. Εκτοτε χιλιάδες γυναίκες που ήταν καταδικασμένες να μείνουν άτεκνες απέκτησαν παιδιά και σήμερα οι εξελίξεις που έχουν γίνει στην τεχνητή γονιμοποίηση δίνουν την ευκαιρία σχεδόν σε κάθε γυναίκα να αποκτά παιδιά

 2.Η αποκρυπτογράφηση (ανάγνωση) του ανθρωπίνου γονιδιώματος.

Θεωρείται ίσως το μεγαλύτερο ιατρικό επίτευγμα από καταβολής της ιατρικής. Πρόκειται για την ανάγνωση του βιβλίου της ζωής, όπως έχει λεχθεί, και αυτό δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα αφού εκεί βρίσκονται καταγεγραμμένα τα πάντα που αφορούν την ανθρώπινη ζωή. Σήμερα  ξέρουμε ότι τα πάντα που θα συμβούν στη ζωή ενός ατόμου είναι             αταγεγραμμένα σ΄αυτό το βιβλίο της ζωής και είναι ζήτημα χρόνου να μπορέσουμε να προβλέψουμε από τι κινδυνεύει να αρρωστήσει ένα άτομο στη ζωή του και να το προστατεύσουμε. Κατανοώντας πως λειτουργεί ένας υγιής ανθρώπινος οργανισμός μπορούμε να καταλάβουμε στο που οφείλονται οι διάφορες παθήσεις και να το  διορθώσουμε. Σήμερα όλο και περισσότερο επιβεβαιώνεται η θεωρία ότι οι διάφορες παθήσεις οφείλονται σε γονιδιακές διαφοροποιήσεις οι βλάβες έτσι παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, το άσθμα, η υπέρταση, η παχυσαρκία, η αρτηριοσκλήρηνση, η ημικρανία, η άννοια (Αλτσχαϊμερ) ο καρκίνος και άλλες πολλές παθήσεις δεν είναι τίποταάλλο παρά μια γονιδιακή διαφοροποίηση.

 3. Η κλωνοποίηση

Μέχρι πρόσφατα γνωρίζαμε ότι για να παραχθεί ένας καινούριος οργανισμός  (οποιοδήποτε ζώου) θα έπρεπε να ενωθεί ένα σπερματοζωάριο από το αρσενικό φύλο με ένα ωάριο του θηλυκού φύλου από την ένωση του γενετικού υλικού των οποίων θα προέκειπτε ένα νέο άτομο που θα είχε μισό γενετικό υλικό από τον κάθε γονέα και κατά συνέπεια θα μπορούσε να μη μοιάζει (όχι μόνο εμφανισιακά) με κανένα γονέα του. Με την αναπαραγωγική κλωνοποίηση δεν χρειάζεται το σπερματοζωάριο αφού μπορούμε να πάρουμε το γενετικό υλικό ακέραιο από οποιοδήποτε κύτταρο ενός ατόμου και να το εμφυτεύσουμε σε ένα ωάριο στο οποίο έχουμε αφαιρέσει το δικό του γενετικό υλικό. Στη συνέχεια μπορούμε να ερεθίσουμε το ωάριο να αρχίσει τη διαδικασία πολλαπλασιασμού από την οποία θα προκύψει ένας οργανισμός πανομοιότυπος με τον οργανισμό από τον οποίο πήραμε το αρχικό γενετικό υλικό

4. Η χρησιμοποίηση των βλαστικών κυττάρων

Η χρησιμοποίηση βλαστικών κυττάρων δεν είναι τίποτα άλλο από μια θεραπευτική κλωνοποίηση ή εμβρυο-κλωνοποίηση. Με την εμβρυο-κλωνοποίηση δεν αποπσκοπούμε  στη δημιουργία καινούριων οργανισμών αλλά στην παραγωγή εμβρύων από τα οποία θα  πάρουμε βλαστοκύτταρα για να δημιουργήσουμε καινούριους ιστούς ή και όργανα. Αυτό  γίνεται με την εξής διαδικασία. Γενετικό υλικό π.χ από ένα άτομο που πάσχει από   Αλτσχάϊμερ μπορεί να παρθεί και να ενσωματωθεί σε ένα ωάριο από το οποίο έχει  αφαιρεθεί το δικό του γενετικό υλικό. Στη συνέχεια το ωάριο ερεθίζεται για να αρχίσει να πολλαπλασιάζεται και μόλις φθάσει συνήθως στην 5η ημέρα του πολλαπλασιασμού (στη φάση αυτή το έμβρυο καλείται βλαστοκύστη) παρεμβα.ίνουμε για να εκτρέψουμε τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων προς την κατεύθυνση που επιθυμούμε. Στη φάση αυτή τα κύτταρα του εμβρύου είναι αδιαμόρφωτα (αδιαφοροποίητα) και εμείς μπορούμε με ειδικές τεχνικές να τους  επιβάλλουμε να διαμορφωθούν (να διαφοροποιηθούν) προς οποιοδήποτε ιστό εμείς επιθυμούμε στη συγκεκριμένη περίπτωση νευρικό ιστό για να αντικαταστήσουμε ή να ΄΄ μπαλώσουμε΄΄ τον πάσχοντα νευρικό ιστό του ατόμου που πάσχει από Αλτσχάϊμερ και από το οποίο πήραμε το γενετικό υλικό. Η ίδια διαδικασία μπορεί να γίνει για να επισκευάσουμε το μυοκάρδιο μετά από ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου στο οποίο νεκρώνεται ένα μέρος του ή για τη δημιουργία καινούριου συκωτιού, παγκέατος  ή νεφρού με αποτέλεσμα άτομα που πάσχουν από ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια ή από σακχαρώδη διαβήτη να μπορούν να θεραπευθούν. Βέβαια για να πάρουμε τα βλαστοκύτταρα πρέπει να τερματίσουμε τον πολλαπλασιασμό δηλ πρακτικά τη χωή του εμβρύου και αυτό  δημιουργεί τεράστια ηθικά προβλήματα

5. 0ι μεταμοσχεύσεις

Οι σημαντικές βελτιώσει που έχουν πραγματοποιηθεί στον τομέα της ταυτοποίησης των ιστών και η βελτίωση των χειρουργικών τεχνικών έχουν καταστήσει δυνατή την μεταμόσχευση σχεδόν κάθε ανθρωπίνου οργάνου. Εκτός από τη μεταμόσχευση των πιο προβεβλημένων οργάνων (νεφρών, καρδιάς) σήμερα μεταμοσχεύσεις γίνονται για την αντικατάσταση του εσωτερικού αυτιού, του κερατοειδούς, αδένων, αγγείων, μυών, νεύρων, μυελού των οστών, ήπατος, πνευμόνων και άλλων οργάνων. Εκτός από τις μεταμοσχεύσεις ανθρωπίνων οργάνων σήμερα υπάρχει η δυνατότητα εμφύτευσης τεχητών οργάνων τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων μπορούν να αντικαταστήσουν επάξια τα ανθρώπινα όργανα. Η ανάγκη για τη δημιουργία τεχνητών οργάνων προκύπτει από την αδυναμία εύρεσης ανθρωπίνων οργάνων μια και οι δότες είναι περιορισμένοι. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις όπου τα όργανα είναι μονήρη στον ανθρώπινο οργανισμό (π.χ καρδιά) η λήψη των οργάνων γίνεται από πρακτικά νεκρούς δότες  Σήμερα μπορούμε να εμφυτεύσουμε τεχνητή καρδιά, τεχνητό πάγκρεας, τεχνητά αγγεία, τεχνητό λάρυγγα ή τραχεία, τεχνητά μέλη, τεχνητό αυτί κλπ.Το βιονικό αυτί ή κοχλιακό εμφύτευμα όπως λέγεται το τεχνητό αυτί επιτρέπει σήμερα σε κουφά παιδιά να ακούνε και αυτή η μέθοδος του ηλεκτρικού ερεθίσματος του ακουστικού νεύρου αναμένεται να εξελιχθεί και να εφαρμοσθεί και σε άτομα που πάσχουν από νευρικές παραλήσεις, κακώσεις της σπονδυλικής στήλης και εγκεφαλικές παραλήσεις. Μελλοντικά με τη μέθοδο αυτή που βρίσκεται σε εξέλιξη αναμένεται να ξαναπερπατήσουν άτομα που πάσχουν από τετραπληγία και παραπληγία

 6. Επεμβάσεις σε έμβρυα

Η ανάπτυξη της μικροχειρουργικής σήμερα σε συνδυασμό με της δυνατότητες που μας  δίνει η παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου με τους υπερήχους έχει καταστήσει δυνατή τις ενδομήτριες χειρουργικές επεμβάσεις και τη διόρθωση πολλών ανωμαλιών μέσα στη μήτρα της μητέρας καθιστώντας έτσι δυνατή την επιβίωση παιδιών που λόγω  διαταραχών θα πέθαιναν και δεν θα γενιόντουσαν ποτέ

5. Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία και ενδοσκοπικες κάμερες

Οι δύο αυτές διαγνωστικές μέθοδοι απετέλεσαν μια πραγματική επανάσταση όχι μόνο στο διαγνωστικό τομέα αλλά και στο θεραπευτικό τομέα. Η ευκρίνεια των εικόνων που μας δίνουν αυτές οι δύο εξετάσεις έχουν λύσει πολλά διαγνωστικά προβλήματα που παλαιότερα για την επίλυσή τους θα αναγκαζόμαστε να υποβάλλουμε το άτομο ακόμα και σε άσκοπες και επικίνδυνες χειρουργικές επεμβάσεις. Οι μέθοδοι αυτοί με τα χρόνια έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που πλέον μπορούμε να μελετούμε όχι μόνο ανατομικά στοιχεία αλλά και λειτουργικά. Ετσι π.χ με τη λειτουργική μαγνητική τομογραφία (FMRI εκ του Functional MRI), το ΡΕΤ (Positron Emission Tomography) ή με SPECT (Single Photon Emission Tomography) μπορούμε να πάρουμε ακόμα λεπτομερέστερες εικόνες του σώματός μας και να διαγνώσουμε καρκινικούς όγκους ελαχίστων χιλιοστών δηλ ακόμα και όταν ένας καρκίνος ή μια μετάσταση βρίσκεται στο αρχικό του στάδιο. Πέραν τούτου με ειδικές ουσίες που με ένεση βάζουμε στον οργανισμό μας μπορούμε να δούμε διάφορες λειτουργίες του σώματός μας όπως π.χ τι συμβαίνει λειτουργικά στον εγκέφαλό μας  κατά τη διάρκεια μια κρίσεως ημικρανίας, μιας επιληπτικής κρίσης ή ενός αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Παράλληλα υπό την καθοδήγηση των εξετάσεων αυτών μπορούμε να κάνουμε διάφορες λεπτές παρεμβάσεις.

Η ανάπτυξη μικρών ενδοσκοπικών καμερών  μας δίνει την ευκαιρία να σήμερα να προχωρήσουμε στη διάγνωση και τη θεραπεία οργάνων που μέχρι πρόσφατα ήταν απροσπέλαστα. Σαν παράδειγμα αναφέρουμε την ενδοσκόπηση του λεπτού εντέρου. Μέχρι σήμερα ήταν δυνατή η εξέταση του ανώτερου και κατώτερου τμήματος του πεπτικού σωλήνα δηλ του οισοφάγου και του στομάχου, από το ανώτερο, και του παχέος εντέρου, από το κατώτερο με τη γαστροσκόπηση και την κολονοσκόπηση. Το λεπτό όμως έντερο που αποτελεί και το μεγαλύτερο τμήμα του πεπτικού σωλήνα (μήκος περίπου 6 μέτρων) δεν ήταν δυνατό να εξετασθεί. Σήμερα είναι δυνατή η εντεροσκόπηση με μια μικροκάμερα σε μορφή κάψουλας που την καταπίνει ο ασθενής και καθώς αυτή προχωράει κατά μήκοςτου λεπτου εντέρου το φωτογραφίζει και έτσι εμείς μπορούμε να μάθουμε τι ακριβώςσυμβαίνει στο λεπτό μας έντερο.

6. Αντικαρκινικά εμβόλια

Παρά το γεγονός ότι βρίσκονται στο προσκήνιο πολύ καιρό και αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο πρόληψης του καρκίνου μόλις τα τελευταία χρόνια έγινε πραγματικότητα η δυνατότητα παρασκευής τέτοιων εμβολίων. Ετσί πρώτο ουσιαστικά εμβόλιο που κυκλοφόρησε με αντικαρκινικές ιδιότητες είναι αυτό της ηπατίτιδος Β που πραγματικά εξαφανίζει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του συκωτιού λόγω χρόνιας ηπατίτιδας Β και πρόσφατα το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων που  μηδενίζει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας δηλ. του πιο συχνού καρκίνου των γυναικών. Σε τελική φάση ανάπτυξης βρίσκονται και διάφορα άλλα εμβόλια όπως π.χ το εμβόλιο κατά του κακοήθους μελανώματος, του καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του στομάχου που οφείλεται στην παρουσία του Ελικοβακτηριδίου του πυλωρού καθώς και εμβόλιο κατά του νεανικού σακχαρώδουςδιαβήτου ή όπως λέγεται διαβήτου τύπου Ι και εμβολίων έναντι πολών άλλων παθήσεων

7. Νεώτερες θεραπείες

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία πολλών σοβαρών ασθενειών σε όλους τους τομείς της παθολογίας. Οι εξελίξεις αυτές έχουν αλλάξει ριζικά την πρόγνωση πολλών οξέων αλλά και χρονίων παθήσεων.

–  Η δημιουργία των ΄΄έξυπνων βομβών΄΄ είναι γεγονός ότι αλλάζουν ριζικά τον τρόπο αντιμετώπισης πολλών σοβαρών ασθενειών και ιδιαίτερα του καρκίνου. Η χημειθεραπεία που εφαρμόζουμε σαν μέθοδος θεραπείας του καρκίνου μοιάζει με μια βόμβα που πέφτει στα τυφλά και σκοτώνει και αμάχους ή χρήσιμους σχηματισμούς που δεν θα θέλαμε να καταστραφούν. Αυτό μεταφραζόμενο στον άνθρωπο σημαίνει ότι με τη χημειοθεραπεία σκοτώνουμε και καρκινικά αλλά και υγιή κύτταρα. Τι είναι οι έξυπνες βόμβες. Ο οργανισμός μας έχει τη δυνατότητα να παράγει αντισώματα έναντι οποιουδήποτε εισβολέα π.χ μικροβίου, καρκίνου κλπ. Αυτά τα αντισώματα μπορούν να φορτωθούν με ειδικά φάρμακα (βόμβες) και να πάνε να κολλήσουν επάνω στον εισβολέα και να τον καταστρέψουν. Ετσι λοιπόν σήμερα έχου παραχθεί πολλά τέποια αντισώματα που καλούνται και μονοκλονικά αντισώματα με τα οποία μπορούμε να βομβαρδίσουμε πολλούς ξένους εισβολείς στο σώμα μας. Οι δυνατότητες των μονοκλονικών αντισωμάτων φαίνεαι ναν είναι τεράστιες που ακόμα δεν φαίνεται να είμαστε σε θέση να τις εκτιμήσουμε αλλά και να τις εκμεταλευθούμε σίγουρα όμως αποτελούν τη μεγάλη μας ελπίδα στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Μέχρι σήμερα έχουν πάρει έγκριση για θεραπευτική χρησιμοποίηση στο καρκίνο δύο μονοκλονικά αντισώματα το Herceptin για το μεταστατικό καρκίνο του μαστού και το Rituximab για την αντιμετώπιση κάποιων μορφών μη Χοτσκιν λεμφωμάτων.

–  Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική χειρουργική. Με την κλασική χερουργική μέθοδο ο χειρουργός είναι υποχρεωμένος να ανοίγει την κοιλιά ή το θώρακα για να φθάσει στο εσωτερικό τους και να αφαιρέσει ή να διορθώσει το όργανο που πάσχει προκαλώντας σημαντικές καταστροφές στο πέρασμά του. Με την λαπαροσκοπική χειρουργική πλέον αφ΄ενός αποφεύγουμε τις καταστροφές αυτές και αφ΄ετέρου ο άρρωστος σχεδόν δεν πονάει και πάει στο σπίτι του την ίδια μέρα ή σε πολύ συντομότερο διάστημα απ΄ότι με την κλασική χερουργική.

Με την ρομποτική χειρουργική, η οποία στην ουσία είναι μια εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής μπορούμε να κάνουμε λεπτές χειρουργικές επεμβάσεις με τη βοήθεια κάποιων εξωτερικά καθοδηγούμενων μοχλών. Π.χ σε έπεμβάσεις στην καρδιά αντί να ανοιχθεί ο θώρακας ανοίγονται τρείς πολύ μικρές οπές μέσα από τις οποίες περνούν τρεις βραχίονες (όπως τα χέρια του ρομπότ). Ο χειρουργός κάθεταο μπροστά σε μία κονσόλα και δεν κάνει τίποτα άλλο παρα να χειρίζεται ρομποτικά τους 3 αυτούς βράχίονες. Ο ένας βραχίονας φέρει μια κάμερα μέσω της οποίας ο χειρουργός βλέπει το εσωτερικό του θώρακα και κατά συνέπεια και την καρδία ενώ οι δύο άλλοι βραχίονες καθοδηγούν λεπτότατα χειρουργικά εργαλεία (διαμέτρου κάτω των 5 χιλιοστών) για την επέμβαση. Επειδή οι μεταλικοί βραχίονες είναι πολύ πιο σταθεροί από τα ανθρώπινα χέρια μπορούν να δουλεύουν ακόμα και σε μια καρδία που λειτουργεί χωρίς να χρειάζεται να σταματάμε τη λειτουργία της καρδιάς και να χρησιμοποιούμε καρδιο-αναπνευστική συσκευή. Το πρώτο τέτοιο με κλειστό θώρακα by- pass (αορτο-στεφανιαία παράκαμψη) έγινε το Σεπτέμβρη του 1999 στο Λονδίνο από τον πρωτοπόρο στη ρομποτική χειρουργική Douglas Boyd. Στις περιπτώσεις αυτές τα οφέλη είναι τεράστια αφού ο ασθενής ξυπνάει σχεδόν χωρίς πόνους και πάει πολύ γρηγορότερα στη δουλειά του

–   Στον τομέα της ογκολογίας έχουν γίνει σημαντική πρόοδος με αποτέλεσμα να έχει αλλάξει ριζικά η πρόγνωση πολλών κακοήθων νεοπλασμάτων. Πολλοί κακοήθεις όγκοι που παλαιότερα σκότωναν σε πολύ βραχύ χρονικό διάστημα τα άτπμα που έπασχαν από αυτούς σήμερα κυριολεκτικά θεραπεύονται. Ετσι π.χ η χρονία μυελογενής λευχαιμία , τα λεμφώματα, οι λευχαιμίες από τις αιματολογικές κακοήθειες

 

 

 

 

Categories: Άρθρα

Comments are closed.