Αντιβιοτικά: τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη σωστή χρήση τους
- By Tassos Spandideas
- 22 March, 2014
- Comments Off on Αντιβιοτικά: τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη σωστή χρήση τους
Διανύουμε την περίοδο του χειμώνα με τα αλλεπάλληλα κρυολογήματα να ταλαιπωρούν πολύ κόσμο. Μια γνωστή κακή συνήθεια είναι η προσφυγή μας στο φαρμακοποιό και η προμήθεια κάποιου αντιβιοτικού που ήδη γνωρίζουμε μας έχει συστήσει ο φίλος μας που μόλις πέρασε το ίδιο κρυολόγημα
Από το 1929 που ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ ανακάλυψε την πενικιλίνη θεωρήθηκε ότι ανακάλυψε και τη σωτηρία της ανθρωπότητας, καθώς αναμφισβήτητα τα αντιβιοτικά έσωσαν εκατομμύρια ανθρώπους τον περασμένο αιώνα και συνεχίζουν να το κάνουν μέχρι σήμερα. Η θριαμβολογία, όμως, για τη νίκη των αντιβιοτικών σκιάζεται από την επανεμφάνιση της φυματίωσης και άλλων ασθενειών που υποτίθεται ότι είχαν εξαλειφθεί. Η υπερβολική κατανάλωσή τους έχει οδηγήσει στη δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων και η επιστημονική κοινότητα ανησυχεί για τα χειρότερα. Τα αντιβιοτικά δεν είναι φάρμακα… δια πάσα νόσο.
Τα αντιβιοτικά δεν είναι αθώα φάρμακα
Τα αντιβιοτικά πολεμάνε τα μικρόβια, αλλά εκδικούνται κιόλας. Ο ίδιος ο Φλέμινγκ παρατήρησε ότι η χορήγηση πενικιλίνης, ακόμη και σε μικρές δόσεις, οδηγούσε σε ανάπτυξη ανθεκτικότητας στους μικροοργανισμούς. Σήμερα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες τα αντιβιοτικά αποτελούν τη δεύτερη ευρύτερα χρησιμοποιούμενη κατηγορία φαρμάκων μετά τα απλά αναλγητικά και η Ελλάδα κατέχει άλλη μια πρωτιά. Έχει τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης αντιβιοτικών διεθνώς με αποτέλεσμα να έχουμε και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μικροβίων που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Σύμφωνα με μελέτες τα παιδιά καταπίνουν τα αντιβιοτικά σαν καραμέλες. Το 50% περίπου των ελλήνων γονιών έχουν εφεδρικά αντιβιοτικά στο φαρμακείο του σπιτιού τους, καθώς φοβούνται ότι μπορεί να «ξεμείνουν». Σε περίπτωση που ο γιατρός δεν χορηγήσει στο παιδί τους αντιβίωση, ένα 20% αυτών του ασκεί πίεση ή τον αλλάζει. Την ίδια στιγμή σε όλο τον κόσμο δημιουργείται μια νέα εποχή που σύμφωνα με τους ειδικούς θα σημαδευτεί από το τέλος της δράσης των αντιβιοτικών, αν συνεχιστεί η αλόγιστη χρήση τους.
Να πάρω αντιβίωση όταν είμαι κρυωμένος;
Η απάντηση είναι κατηγορηματική. Όχι. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή αδειάζουν τα ράφια των φαρμακείων από τους πελάτες που αγοράζουν αντιβίωση θέλοντας να αντιμετωπίσουν ένα απλό κρυολόγημα. Η αντιβίωση όμως, όχι μόνο δεν σας βοηθά να αντιμετωπίσετε μια ιογενή λοίμωξη όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη, αλλά αντίθετα δημιουργεί και επιπλέον προβλήματα που σχετίζονται με ανεπιθύμητες ενέργειες καθώς και με αύξηση της αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Η θεραπεία των απλών ιώσεων είναι συμπτωματική, προσπαθείτε δηλαδή, να αντιμετωπίσετε ένα ένα τα συμπτώματα. Έτσι, αν κάποιος έχει πυρετό θα πάρει αντιπυρετικό, αν έχει έντονο συνάχι θα πάρει αποσυμφορητικό, αν έχει βήχα αντιβηχικό. Άλλωστε οι περισσότερες από τις ιώσεις περνούν από μόνες τους σε λίγες μέρες. Αντιβίωση δίνεται μόνο αν η απλή ίωση εξελιχθεί σε δευτερογενή λοίμωξη η οποία συχνότερα είναι βακτηριδιακή. Αν οι ενοχλήσεις που έχετε επιμείνουν για περισσότερο από μία εβδομάδα, τότε πρέπει να επισκεφτείτε το γιατρό, γιατί μπορεί τελικά να έχετε περάσει σε αυτή τη δεύτερη φάση οπότε και να χρειάζεται αντιβίωση.
Πότε είναι απαραίτητα τα αντιβιοτικά
Tα αντιβιοτικά ενδείκνυνται μόνο για την αντιμετώπιση λοιμώξεων που προκαλούνται από μικρόβια και όχι από ιούς. Και χορηγούνται πάντοτε υπό την καθοδήγηση του γιατρού, ο οποίος θα κάνει τη διάγνωση κυρίως από την κλινική εικόνα, και αν κριθεί απαραίτητο και από κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να χορηγηθούν αντιβιοτικά προληπτικά για την αποφυγή μόλυνσης όπως για παράδειγμα, σε άτομα που ήλθαν σε επαφή με ασθενείς με μηνιγγίτιδα ή με νοσούντες από φυματίωση.
Οδηγίες για να είναι πιο αποτελεσματικά
Να θυμάστε ότι μόνο ο γιατρός, και κανείς άλλος , μπορεί να χορηγήσει αντιβίωση, να επιλέξει το είδος που ενδείκνυται στην περίπτωσή σας, να υποδείξει τον τρόπο που πρέπει να την παίρνετε, να καθορίσει τη δοσολογία, καθώς και το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η θεραπεία.
- Μην παραλείπετε καμία από τις δόσεις του αντιβιοτικού και τηρείτε αυστηρά τόσο τις ώρες που πρέπει να μεσολαβούν για τη λήψη τους όσο και το χρονοδιάγραμμα της θεραπείας, ακόμα και αν τα συμπτώματα δείχνουν να έχουν περάσει. Γιατί διαφορετικά δεν δημιουργούν μέσα στον οργανισμό μας τις απαιτούμενες στάθμες που είναι απαραίτητες είτε για να σκοτώσουν τα μικρόβια είτε για να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό τους.
- Η ερυθρομυκίνη, η τετρακυκλίνη και η πενικιλίνη ελαττώνει την αποτελεσματικότητα των αντισυλληπτικών χαπιών, γι’ αυτό ίσως να πρέπει να χρησιμοποιήσετε μια άλλη αντισυλληπτική μέθοδος την περίοδο λήψης τους.
- Καλό είναι να διαβάζετε και τις εσώκλειστες στο κουτί οδηγίες, έτσι ώστε να ενημερώνεστε για τις πιθανές ιδιαιτερότητες στη λήψη του φαρμάκου.
Πως να παίρνουμε τα αντιβιοτικά;
– Τα περισσότερα αντιβιοτικά (πενικιλίνες, κεφαλοσπορίνες, τετρακυκλίνες, σουφλοναμίδες) για να είναι πιο αποτελεσματικά πρέπει να λαμβάνονται με άδειο στομάχι. Αν τώρα υποφέρετε από κάποια πάθηση του στομάχου, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
– Την περίοδο που παίρνετε κάποιο αντιβιοτικό καλό είναι να αποφεύγετε τους πολλούς καφέδες τις ντομάτες καθώς και τα φρούτα και τους χυμούς που είναι πλούσια σε οξέα (πορτοκάλια, γκρέιπ φρουτ κ.λπ.), γιατί επηρεάζουν την απορρόφησή του.
– Οι κεφαλοσπορίνες πρέπει να λαμβάνονται μια ώρα πριν το φαγητό ή δυο ώρες μετά.
Η ερυθρομικίνη δεν πρέπει να λαμβάνεται παράλληλα με όξινα φρούτα ή χυμούς γιατί τα οξέα τους μειώνουν τη δράση της.
– Μην παίρνετε τετρακυκλίνες ή κινολόνες μαζί με τροφές που περιέχουν ασβέστιο όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα (τυρί, γιαούρτι, γάλα), γιατί αλληλεπιδρούν με το ασβέστιο και σχηματίζουν ενώσεις οι οποίες μειώνουν σε μεγάλο βαθμό την απορρόφησή τους, με αποτέλεσμα η ποσότητα που φτάνει στον οργανισμό να μην επαρκεί για να σκοτώσει τα διάφορα μικρόβια. Η λήψη τους επίσης με καφέ ή τροφές που περιέχουν καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει ταχυκαρδία, αρρυθμία και υπερένταση. Συγχρόνως οι τετρακυκλίνες και οι κινολόνες αντιδρούν και με το σίδηρο που περιέχουν διάφορα τρόφιμα (σπανάκι, φακές, μοσχάρι, αποξηραμένα φρούτα, καρύδια κ.λπ.) εμποδίζοντας την απορρόφηση και του σιδήρου και τη δική τους. Γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνονται ξεχωριστά από τις τροφές αυτές και σε τέτοια χρονικά διαστήματα (δύο ώρες πριν ή μετά τη λήψη του φαρμάκου) ώστε να μην αναμιγνύονται στο έντερο. Στην περίπτωση που παίρνετε σκευάσματα σιδήρου για κάποιους λόγους υγείας, ενημερώστε το γιατρό σας.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα αντιβιοτικά που δεν αναφέρονται (π.χ.Πενικιλλίνες, Κεφαλοσπορίνες, Μακρολίδες, Αμινογλυκοσίδες) η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων δεν επηρεάζει την απορρόφησή τους και μάλιστα η λήψη τους μαζί με γιαούρτι μπορεί να συμβάλλει θετικά στην αποκατάσταση της χλωρίδας του οργανισμού που επιβαρύνεται από αυτά.
Παρενέργειες αντιβιοτικών
Οι παρενέργειες είναι πολλές και ποικίλουν ανάλογα με το αντιβιοτικό. Στις πιο συχνές περιλαμβάνονται οι αλλεργικές αντιδράσεις που στην πιο αθώα τους μορφή εκδηλώνονται με κάποιο δερματικό εξάνθημα και φαγούρα και στην πιο σοβαρή τους μορφή με αλλεργικό, αναφυλακτικό σοκ που συχνά είναι και θανατηφόρο. Άλλες παρενέργειες είναι οι διάρροιες, οι κολπίτιδες στις γυναίκες σαν αποτέλεσμα διαταραχής της τοπικής μικροβιακής χλωρίδας, βλάβες των νεφρών, του συκωτιού, του αίματος και των νεύρων. Σε ό,τι αφορά τις αλοιφές που περιέχουν αντιβιοτικά πρέπει να χρησιμοποιούνται με μεγάλη προσοχή, γιατί εκτός του ότι μπορούν να δημιουργήσουν τοπικές αλλεργίες μπορούν παράλληλα να ευαισθητοποιήσουν και τον οργανισμό και να το καταστήσουν ευαίσθητο και αλλεργικό στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό.
Copyright © 2024