Αλλεργίες της Άνοιξης

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ

Οι αλλεργίες από απόψεως διάρκειας των συμπτωμάτων τους διακρίνονται σε ετήσιες, κατά τις οποίες τα συμπτώματα διαρκούν όλο το χρόνο, και σε εποχιακές στις οποίες τα συμπτώματα έχουν εποχιακή κατανομή π.χ φθινόπωρο ή άνοιξη.

Η άνοιξη είναι η κατ’ εξοχήν  εποχή κατά την  οποία εκδηλώνονται οι εποχιακές αλλεργίες που βασανίζουν πολλά άτομα για μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό γιατί η άνοιξη είναι η εποχή ανθοφορίας των περισσοτέρων λουλουδιών και δένδρων και η ατμόσφαιρα κυριολεκτικά πλημμυρίζει από γύρεις που αποτελούν και τις πιο συχνές αλλεργιογόνες ουσίες που μας περιβάλλουν την εποχή αυτή

Οι ποιο συχνές αλλεργικές παθήσεις που γνωρίζουν τη μεγαλύτερη τους έξαρση την Άνοιξη είναι  η αλλεργική ρινίτιδα, η αλλεργική  επιπεφυκίτιδα και το αλλεργικό άσθμα. Σπανιότερα κνίδωση και αγγειοίδημα, άσθμα, επιπεφυκίτιδα, αναφυλαξία.

 Αλλεργική Ρινίτιδα

Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί μία από τις συχνότερες αλλεργικές παθήσεις αφού υπολογίζεται ότ περίπου 20% του γενικού πληθυσμού εμφανίζει τη νόσο αυτή. Προσβάλλει με παρόμοια ποσοστά και τα δύο φύλα και η ηλικία έναρξης μπορεί να είναι οποιαδήποτε, συχνότερα όμως πρωτοεμφανίζεται σε νέους.

Τα κύρια συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι :

–  Η καταρροή (τρέξιμο της μύτης)

–  Η ρινική συμφόρηση (μπούκωμα της μύτης)

–  Τα φτερνίσματα

–  Ο κνησμός (φαγούρα) στην μύτη ή και σε άλλα μέρη του σώματός μας και

–  Η  οπισθορρινική έκκριση.                                                                                                 

Είναι δυνατόν η αλλεργική ρινίτιδα να μην εκδηλώνεται με όλα τα συμπτώματα που περιγράφηκαν ανωτέρω και να εκδηλώνεται με μερικά από αυτά όπως π.χ φτερνίσματα και μπούκωμα της μύτης ή μόνο καταρροή. Πολύ συχνά η αλλεργική ρινίτιδα  συνοδεύεται και από συμπτώματα από τα μάτια όπως κνησμός, δακρύρροια και ερυθρότητα των ματιών με τη μορφή της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η μύτη είναι η αρχή του αναπνευστικού μας συστήματος και ότι η αλλεργία μπορεί να επεκταθεί προς τα κάτω και να προσβάλλει και τους βρόχους προκαλώντας την εμφάνιση αλλεργικού άσθματος. Αυτός είναι και ένας από τους βασικότερους λόγους έγκαιρης διάγνωσης και αντιμετώπισης της νόσου  διαφορετικά το 30% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα θα εμφανίσει και αλλεργικό άσθμα μια κατάσταση πολύ σοβαρότερη από αυτή καθ’ εαυτή τη ρινίτιδα

Αιτιολογικά για την εκδήλωση της αλλεργικής ρινίτιδας όπως και για κάθε αλλεργική πάθηση σημαντικό ρόλο παίζει η κληρονομικότητα ένεκα της οποίας ο οργανισμός των  αλλεργικών ατόμων συμπεριφέρεται τελείως διαφορετικά από αυτόν των μη αλλεργικών ατόμων στην επαφή του με μερικές ουσίες του περιβάλλοντος που στην συγκεκριμένη περίπτωση ονομάζονται αλλεργιογόνα. Τα συνηθέστερα αλλεργιογόνα είναι :

  • οι γύρεις
  • τα ακάρεα της οικιακής σκόνης
  • τα επιθήλια των ζώων
  • οι μύκητες
  • διάφορες τροφές

Η εποχική αλλεργική ρινίτιδα, έχει εποχικό χαρακτήρα και οφείλεται σε αλλεργιογόνα που αφορούν συγκεκριμένη εποχή όπως είναι η αλλεργική ρινίτιδα που προκαλείται από την γύρη κατά την περίοδο της ανθοφορίας την άνοιξη. Η χρόνια αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζεται όλο τον χρόνο και οφείλεται σε αλλεργιογόνα που επιδρούν ανεξαρτήτως εποχής, όπως είναι τα ακάρεα της σκόνης και τα επιθήλια του δέρματος των ζώων οι μύκητες και οι τροφές.

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

Η εαρινή αλλεργική επιπεφυκίτιδα προσβάλλει πιο συχνά τους άρρενες ηλικίας από 3 μέχρι 25 έτη με πιο συχνή αυτή κάτω των 10 ετών. Είναι πιο συχνή σε ξηρά και ζεστά κλίματα και αφορά και τα δύο μάτια. Η νόσος μπορεί να είναι παρούσα  καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, εντούτοις τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα κατά τους πιο ζεστούς μήνες, δηλαδή μεταξύ Απριλίου και Αυγούστου. Τα συμπτώματα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδα είναι :

  • Κνησμός στα μάτια
  • Δακρύρροια
  • Ερυθρότητα
  • Αίσθημα ξένου σώματος στα μάτια
  • Λευκές παχιές εκκρίσεις και
  • Φωτοφοβία

Οι ασθενείς με εαρινή αλλεργική επιπεφυκίτιδα παρουσιάζουν συνήθως και άλλες αλλεργικές παθήσεις όπως αλλεργική ρινίτιδα, συνηθέστερα και αλλεργικό άσθμα, σπανιότερα. Και στην αλλεργική επιπεφυκίτιδα η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο. Σε αντίθεση με την αλλεργική ρινίτιδα και το αλλεργικό βρογχικό άσθμα η πρόγνωση της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας είναι καλύτερη αφού συνήθως ταλαιπωρεί το άτομο από 2 έως 8 έτη και στη συνέχεια στη  μεγαλύτερη πλειονότητα των ασθενών η νόσος υποχωρεί.

Αλλεργικό άσθμα

Το αλλεργικό άσθμα χαρακτηρίζεται από μια χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών (βρόγχων) στην οποία συμμετέχουν πολλά διαφορετικά κύτταρα και η οποία φλεγμονή οδηγεί σε άλλοτε άλλου βαθμού και διάρκειας στένωση των βρόγχων.  Το άσθμα προσβάλλει το 10% περίπου του πληθυσμού με ίδια συχνότητα και τα δύο φύλα και μπορεί να εμφανισθεί ακόμα και από την πολύ μικρή παιδική ηλικία                                                                                                          Τα συμπτώματα του άσθματος είναι:

  • Βήχας συνήθως παροξυσμικός που εκδηλώνεται κατά κρίσεις
  • Δύσπνοια η οποία είναι αποτέλεσμα του στενέματος των βρόγχων
  • Αίσθημα βάρους ή σφιξίματος στο στήθος
  • Συρίτουσα αναπνοή (σφύριγματα ή νιαουρίσματα κατά την αναπνοή)

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να υπάρχουν μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν και όλα μαζί και να εκδηλώνονται είτε σε ηρεμία είτε σε συγκεκριμένες δραστηριότητες του ατόμου όπως π.χ η άσκηση, το γέλιο στις δυνατές φωνές, στις απότομες μεταβολές της θερμοκρασίας . Συνήθως τα συμπτώματα του άσθματος επιδεινώνονται τις προχωρημένες απογευματινές  και τις πρώτες νυχτερινές ώρες

Τα Ανοιξιάτικα αλλεργιογόνα που ευθύνονται για την πρόκληση του άσθματος προσβάλλουν ιδιαίτερα τα νεαρά άτομα και δημιουργεί αρκετά προβλήματα κατά την παιδική ηλικία (παιδικό άσθμα).                                                                                                                                                                                                   Στις πιο γνωστές ουσίες που προκαλούν αλλεργία, ανήκουν γύρεις διαφόρων δένδρων ή φυτών, μύκητες, οικιακή σκόνη (ή καλύτερα παράσιτα που ζουν στη σκόνη), τρίχες ή λέπια ζώων, πούπουλα, φάρμακα και τροφές όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά στάρι, καρύδια, σοκολάτα, ψάρι, οστρακοειδή κ.ά.

Η πρόγνωση του αλλεργικού άσθματος είναι κατά κανόνα καλή με τα περισσότερα άτομα να απαλλάσσονται από τη νόσο τους καθώς περνούν τα χρόνια.Υπολογίζεται ότι πάνω από το 70% των παιδιών που πάσχουν από ήπιο άσθμα ή έχουν σποραδικές κρίσεις ή το άσθμα τους εμφανίσθηκε σχετικά αργά απαλλάσσονται από κάθε σύμπτωμα μέχρι την ηλικία των 14 ετών. Αντίθετα στα παιδιά με βαρύ άσθμα το ποσοστό που παραμένει ελεύθερο συμπτωμάτων καθώς ενηλικιώνονται  ανέρχεται στο 20%.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ

Η διάγνωση των αλλεργικών παθήσεων βασικά στηρίζεται στην προσεκτική και λεπτομερή λήψη του ιστορικού του ασθενούς. Με μόνο το ιστορικό του ασθενούς γίνεται η διάγνωση της πλειονότητας των περιπτώσεων  αλλεργίας. Στο οικογενειακό ιστορικό διαπιστώνεται ότι και άλλα άτομα της οικογενείας εμφανίζουν την ίδια ή άλλη αλλεργικής φύσεως πάθηση επιβεβαιώνοντας έτσι και τη σημασία της κληρονομικότητας στα αλλεργικά νοσήματα. Σε αρκετές περιπτώσεις από το ιστορικό μπορεί να προσδιορισθεί και το υπεύθυνο αλλεργιογόνο. Στις γενική εξετάσεις  αίματος συχνά ανευρίσκεται αυξημένος αριθμός ηωσινοφίλων κυττάρων καθώς και αυξημένα επίπεδα  IgE ανοσοσφαιρίνης. Η μέτρηση όμως της ολικής IgE δεν μπορεί να διαχωρίσει με ασφάλεια ένα αλλεργικό από ένα μη-αλλεργικό άτομο.

Ο προσδιορισμός όμως των ειδικών αλλεργιογόνων γίνεται:

  1. Με τα ειδικά δερματικά τεστ (PRICK Test). Tα δερματικά τεστ αποτελούν τον πιο παλιό (από το 1911), σχετικά φθηνό και αξιόπιστο τρόπο διάγνωσης της αλλεργίας. Σύμφωνα με την μέθοδο αυτή γίνεται μια σειρά νυγμών με βελόνα στην επιδερμίδα του εξεταζόμενου και σε  κάθε τσίμπημα τοποθετείται μια σταγόνα διαλύματος κάποιας ύποπτης για εμφάνιση αλλεργίας ουσίας (αλλεργιογόνο). Αν στο σημείο αυτό παρουσιαστεί ερεθισμός του δέρματος δηλ ερυθρότητα και έπαρση της επιδερμίδας συγκεκριμένου μεγέθους τότε μιλάμε για θετικό τεστ . Για να έχουν αξιοπιστία τα δερματικά τεστ απαιτείται να μην υπάρχουν δερματικές βλάβες και ο ασθενής να έχει διακόψει κάποιες ημέρες τα αντιαλλεργικά φάρμακα.
  2. Με την αναζήτηση στο αίμα των ειδικών IgE ανοσοσφαιρινών (RAST Test) που διαχωρίζει με μεγάλη ακρίβεια ειδικές ανοσοσφαιρίνες έναντι πολύ συγκεκριμένων αλλεργιογόνων. Το RAST test είναι ειδική αλλά ακριβή και χρονοβόρα εξέταση και πραγματοποιείται σε εξειδικευμένα κέντρα
  3. Τελευταία εξέλιξη στη διάγνωση της αλλεργίας θεωρείται  το Phadiatop τεστ. Πρόκειται για απλό και φθηνό τεστ με το οποίο με μια σταγόνα αίματος μπορούμε ανιχνεύοντας ειδικές IgE ανοσοσφαιρίνες να διαγνώσουμε τα άτομα που είναι αλλεργικά σε αερομεταφερόμενα αλλεργιογόνα όπως είναι η γύρη των λουλουδιών

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ

Στην αντιμετώπιση των αλλεργικών παθήσεων περιλαμβάνονται τα γενικά μέτρα και τα ειδικά μέτρα

Στα γενικά μέτρα περιλαμβάνονται:

  1. Η αποφυγή επαφής με τα αλλεργιογόνα εφ’ όσον αυτά είναι γνωστά ή εφ όσον αυτό είναι εφικτό (π.χ στην αλλεργία στα ακάραια της σκόνης του σπιτιού όσο και να προσπαθήσουμε δεν θα μπορέσουμε ποτέ να απαλλαγούμε από αυτά 100%)
  2. Αποφεύγετε να βάζετε στο οικιακό ή εργασιακό σας περιβάλλον νέες αδοκίμαστες για τον οργανισμό σας ουσίες
  3. Αερίζετε τακτικά τους χώρους διαμονής σας μια και με αυτό τον τρόπο μπορείτε να μειώσετε το φορτίο σκόνης και ακάραιων του χώρου σας αλλά προσοχή κατά τους Ανοιξιάτικους μήνες γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε είσοδο αιωρουμένων αλλεργιογόνων στο χώρο σας
  4. Ταξιδεύετε με κλειστά τα παράθυρα του αυτοκινήτου όταν περνάτε έξω από ανθισμένους κήπους ή στην ύπαιθρο

Στα ειδικά μέτρα περιλαμβάνονται

  1. Απευαισθητοποίηση από τα συγκεκριμένα αλλεργιογόνα με ανοσοθεραπεία. Αυτό γίνεται με ειδικά εξατομικευμένα εμβόλια που τα χορηγούμε είτε με τη μορφή ενέσεων είτε με τη μορφή υπογλωσσίων σταγόνων. Η διαδικασία απευαισθητοποίησης γίνεται αργά και προοδευτικά και διαρκεί 3-5 χρόνια Όταν με τις ειδικές εξετάσεις διαπιστωθούν με βεβαιότητα τα υπεύθυνα αλλεργιογόνα τότε  χορηγείται στον ασθενή διάλυμα του αλλεργιογόνου (ανοσοτροποποιητικό εμβόλιο) που παράγεται από το εργοστάσιο για το συγκεκριμένο ασθενή είτε με τη μορφή υποδορίων ενέσεων είτε με τη μορφή υπογλωσσίων σταγόνων. Επειδή κάθε άτομο έχει ευαισθησία σε πολύ συγκεκριμένες ουσίες το διάλυμα του αλλεργιογόνου που παράγεται από το εργοστάσιο προορίζεται για για το συγκεκριμένο και μόνο ασθενή και δεν κάνει για κανέναν άλλον. Με την  ανοσοθεραπεία επιτυγχάνουμε μακροχρόνια ύφεση των συμπτωμάτων ή και οριστική ίαση της νόσου.
  2. Χορήγηση ειδικών αντιαλλεργικών φαρμάκων (αντιισταμινικά) είτε από το στόμα είτε με τη μορφή ρινικών σπρεϋ ή οφθαλμικών σταγόνων (κολλύρια)
  3. Χορήγηση βρογχοδιασταλτικών για το αλλεργικό άσθμα είτε από του στόματος αλλά κυρίως με τη μορφή εισπνοών
  4. Χορήγηση κορτιζόνης είτε από του στόματος ή με τη μορφή ενέσεων  (κυρίως για βαριές περιπτώσεις) είτε υπό τη μορφή σπρεϋ, εισπνοών
  5. Χορήγηση ειδικών αντι IgE φαρμάκων ή ειδικών αντιλευκοτριενών για την περίπτωση του αλλεργικού άσθματος

 

 

Categories: Άρθρα

Comments are closed.