Παιδική κεφαλαλγία

Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας  άνθρωπος που στη ζωή του να μην έχει εμπειρίες από πονοκεφάλους. Από πιά ηλικία όμως μπορούν οι πονοκέφαλοι να αρχίσουν και τι γίνεται  με τα παιδιά ; Μπορούν και αυτά να παρουσιάσουν πονoκεφάλους και πόσο συχνά;

Η κεφαλαλγία ή κοινός πονοκέφαλος είναι ένα από τα πιό συχνά και πιό βασανιστικά συμπτώματα που ταλαιπωρεί ένα σημαντικό αριθμό παιδιών. Η κεφαλαλαλγία στα παιδιά μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία ακόμα και από αυτή τη βρεφική όμως γίνεται συχνότερη καθώς η ηλικία αυξάνεται.

Η κεφαλαλγία   που αφορά την προσχολική  και τη  σχολική ηλικία επηρεάζει έντονα τις καθημερινές  δραστηριότητες των παιδιών αφού εμποδίζει την απόλαυση του παιχνιδιού, επηρεάζει σημαντικά τις σχολικές τους επιδόσεις ενώ συχνά γίνεται αίτιο οικογενειακών προστριβών αφού οι γονείς συχνά πιστεύουν ότι το παιδί προσποιείται ότι έχει πονοκέφαλο για να αποφύγει το σχολείο ή κάποια άλλη δραστηριότητα που συχνά του την επιβάλλουν οι γονείς του όπως π.χ μουσική, φροντιστήριο,ιδιαίτερα μαθήματα. Παράλληλα ο πονοκέφαλος αποτελεί μια από τις πιό συχνές αιτίες απουσιασμού από το σχολείο.

Η συχνότητα εμφάνισης της παιδικής κεφαλαλγίας είναι αρκετά μεγάλη και εξαρτάται από την ηλικία στην οποία αναφερόμαστε. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι περίπου το 40% των παιδιών υποφέρουν από πονοκεφάλους κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας και ότι σε ένα σημαντικό ποσοστό η κεφαλαλγία αυτή θα τα ακολουθήσει και στον ενήλικο βίο τους.

Ολες οι μορφές κεφαλαλγίας που ταλαιπωρούν τους ενήλικες μπορούν να παρουσιασθούν και στα παιδιά με την ημικρανία και την κεφαλαλγία από τάση (υπερένταση) να είναι οι πιο συχνές.

Η ημικρανία στα παιδιά είναι από τις πιο συχνές μορφές κεφαλαλγίας και διαφέρει σημαντικά από αυτή των ενηλίκων σε πολλά σημεία. Ενώ στους ενήλικες π.χ η ημικρανία  είναι τρείς έως πέντε φορές πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες στα παιδιά αγόρια και κορίτσια υποφέρουν εξ ίσου. Επίσης τα συμπτώματα της ημικρανίας στα παιδιά διαφέρουν σημαντικά από αυτά των ενηλίκων. Ετσι ενώ στους ενήλικες η κεφαλαλγία είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα και ακολουθούν η ναυτία και οι έμετοι στα παιδιά αντίθετα μπορεί ο πονοκέφαλος να λείπει τελείως και μια ημικρανιακή κρίση να εκδηλώνεται μόνο με εμετούς η ναυτία. Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι η ημικρανία στα παιδιά είναι δυνατόν να εκδηλωθεί με συμπτώματα τα οποία μπορεί να μη μας θυμίζουν καθόλου ημικρανία. Χαρακτηριστικά τέτοια συμπτώματα είναι :

  • οι περιοδικοί κοιλιακοί πόνοι  που χαρακτηρίζονται σαν κοιλιακή ημικρανία
  •  ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος
  •  το καλόθες σπαστικό ραιβόκρανο( το στράβωμα δηλ του λαιμού) και
  •  οι κυκλικοί έμετοι

Το παιδί δηλ μπορεί να παρουσιάζει περιοδικά  δυνατούς πόνους στην κοιλιά  που το καθηλώνουν και δεν του επιτρέπουν να πραγματοποιήσει τις καθημερινές του δραστηριότητες ή ξαφνικούς ιλίγγους που το κάνουν να αισθάνεται ότι τα πάντα γύρω του περιστρέφονται ή ξαφνικά το κεφάλι του να στραβώνει γέρνοντας προς τη μια πλευρά ή τέλος μπορεί να παρουσιάζει περιοδικούς ανεξήγητους εμέτους που αποδίδονται σε παθήσεις του στομαχιού ή της κοιλιάς. Το παράξενο είναι ότι επειδή και ο γιατρός που εξετάζει το παιδί δεν βρίσκει τίποτα που να δικαιολογεί τους εμετούς,  τους πόνους, τους ιλίγγους ή το στράβωμα του λαιμού,  αν δεν είναι κατάλληλα υποψιασμένος χαρακτηρίζει τα συμπτώματα σαν ψυχολογικά και έτσι ένα παιδί μπορεί να ταλαιπωρείται επί χρόνια χωρίς να κάνει την κατάλληλη θεραπεία λόγω του ότι  δεν έγινε ποτέ η σωστή διάγνωση. Επειδή μάλιστα οι κρίσεις κεφαλαλγίας στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες, σχετίζονται με το στρες αυτό έχει σαν αποτέλεσμα συχνά οι κρίσεις να εμφανίζονται είτε σε περιόδους που υπάρχουν έντονες σχολικές ή άλλου είδους υποχρεώσεις είτε όταν υπάρχει σημαντική σωματική ή ψυχική καταπόνηση. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς θεωρούν ότι το  παιδί που ξυπνάει τη Δευτέρα και παρουσιάζει εμέτους, ιλίγγους, ή κοιλιακούς πόνους υποκρίνεται το άρρωστο για να αποφύγει το σχολείο του ενώ στη πραγματικότητα πρόκειται για μια τυπική κρίση ημικρανίας. Το ίδιο συμβαίνει και στις περιπτώσεις που το παιδί παρουσιάζει τα ανωτέρω συμπτώματα όταν βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα έντονα στρεσογόνο γεγονός π.χ σχολικές εξετάσεις, οικογενειακοί καυγάδες, ανειλημένες και ανεκπλήρωτες υποχρεώσεις, υπερβολικές υποχρεώσεις. Το παιδί αυτό που άδικα χαρακτηρίζεται σαν τεμπέλικο, φυγόπονο ή και φοβικό θα μπορούσε  με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή να μην απουσιάζει από καμιά παιδική δραστηριότητα.

Τα αίτια πρόκλησης ημικρανίας καθώς και των άλλων μορφών κεφαλαλγίας στα παιδιά είναι πολλά. Η κληρονομικότητα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο αφού σε ένα παιδί με ημικρανία η πιθανότητα κάποιος από τους γονείς του να πάσχει από ημικρανία είναι περίπου 80%. Από τους άλλους παράγοντες ήδη τονίσθηκε η σημασία που παίζει το στρες και το άγχους γενικά στη ζωή των παιδιών. Αλλοι προδιαθεσικοί-εκλυτικοί παράγοντες  ημικρανιακών κρίσεων στα παιδιά είναι:

  • Ο πολύς ή ο λίγος ύπνος
  • Τα έντονα φώτα ή οι έντονες εναλλαγές φώτων
  • Η παρατεταμένη προσήλωση στην τηλεόραση ή στο κομπιούτερ
  • Η νηστεία, πείνα λόγω παράληψης γευμάτων
  • Η έντονη σωματική ή πνευματική δραστηριότητα

Η διάγνωση και η αντιμετώπιση των παιδιών που πάσχουν από ημικρανία ή και οποιαδήποτε άλλη μορφή κεφαλαλγίας θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν ενωρίτερα στη ζωή τους γιατί διαφορετικά οι επιπτώσεις μπορεί να είναι σημαντικές και να τα ακολουθήσουν σε όλη τους τη ζωή. Η ποιότητα ζωής των παιδιών που πάσχουν από συχνούς και έντονους πονοκεφάλους είναι ιδιαίτερα υποβαθμισμένη. Τα παιδιά αυτά δεν χαίρονται το παιχνίδι και τη ζωή γίνονται ευέξαπτα, οξύθυμα και ερειστικά, μίζερα και καταθλιπτικά. Οι επιδόσεις τους στο σχολείο αλλά και σε άλλες δραστηριότητες(παιχνίδι, αθλητισμός, κοινωνικές εκδηλώσεις) επηρεάζονται αρνητικά και γενικά χάνουν ένα σημαντικό μέρος του δυναμισμού, της αυτοπεποίθησης  και της συμμετοχικότητας τους

Η διάγνωση της μορφής της κεφαλαλγίας που πάσχει ένα παιδί είναι σχετικά πολύ εύκολη και βασίζεται στη λήψη του ιστορικού και στην απλή εξέταση που θα κάνει ο γιατρός. Δεν απαιτούνται πολύπλοκες και δαπανηρές εξετάσεις εκτός σπανίων περιπτώσεων.

Οι συντριπτική πλειοψηφία των παιδικών πονοκεφάλων είναι καλοήθεις και μόνο σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις ένας πονοκέφαλος μπορεί να κρύβει κάποια σοβαρή πάθηση.

Η αντιμετώπιση των παιδικών κεφαλαλγιών συνίσταται στην εξάλειψη ή βελτίωση των παραγόντων που προκαλούν τους πονοκεφάλους και ιδιαίτερα του στρες και του υπερφορτώματος με υποχρεώσεις. Η χορήγηση παυσιπόνων ή ειδικών άλλων φαρμάκων θα πρέπει να γίνεται πάντα με τη φροντίδα του γιατρού.

ΠΑΙΔΙΚΗ  ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ   Ή Η ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ

Με στόχο να δούμε τι συμβαίνει με τα Ελληνόπουλα της 1ης σχολικής ηλικίας  ένα ειδικά δομημένο ερωτηματολόγιο μοιράσθηκε στα παιδιά και συμπληρώθηκε από αυτά με τη συνδρομή και των γονιών τους . 977 παιδιά  του Δημοτικού δηλ ηλικίας 6-12 ετών συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο

Τα ευρήματά μας έχουν ως ακολούθως:

  1. Εκατόν ογδόντα ένας μαθητές δηλ το 19% ανέφερε ότι πάσχει από πονοκεφάλους άλλοι από πολύ συχνούς και άλλοι από αραιούς .
  2. Η σχέση κοριτσιών/αγοριών βρέθηκε να είναι 1,35 ήτοι 104 κορίτσια υπέφεραν από πονοκεφάλους έναντι 77 αγοριών. Η σχέση αυτή σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στους ενήλικες όπου το γυναικείο φύλο πλήτεται 3-5 φορές συχνότερα από το ανδρικό δείχνει ότι στη παιδική ηλικία από πονοκεφάλους υποφέρουν σχεδόν εξ ίσου αγόρια και κορίτσια.
  3. Η μέση ηλικία εμφάνισης της παιδικής κεφαλαλγίας είναι τα 6,5 χρόνια με μικρότερη την ηλικία των 4 ετών. Το στρες που δημιουργείται με την ένταξη των παιδιών στην εκπαίδευση (ηλικία 5,5-6 ετών) έχει τη σταθερότερη συσχέτιση με την έναρξη των πονοκεφάλων.
  4. Η εντόπιση της κεφαλαλγίας στα παιδιά είναι κυρίως :

α.  Στο μέτωπο ή γυρώ από τα μάτια στο 48%

β.  Διάχυτος που πιάνει όλο το κεφάλι  στο 29%

γ.  Αυστηρά στη μία πλευρά (ημικρανία) στο 14%

δ.   Στην υνιακή χώρα δηλ στο πίσω μέρος της κεφαλής στο 9%

5.   Το 14% των παιδιών που ανέφεραν κεφαλαλγία έπασχαν από καθημερινή κεφαλαλγία,

το 32% ανέφερε 1-2 επεισόδια  πονοκεφάλων την εβδομάδα, το 39% 1-3 επεισόδια

πονοκεφάλων το μήνα και το 15% ανέφερε 1-3 επεισόδια πονοκεφάλων το χρόνο.

6.  – Το 16% των παιδιών που πάσχει από πονοκεφάλους περιγράφει την έντασή τους σαν

πολύ έντονη (σχεδόν αφόρητη) που δεν τους επιτρέπει να έχουν καμία δραστηριότητα

κατά τη διάρκεια των πονοκεφάλων τους. Στη κατηγορία αυτή ανήκουν τα παιδιά με τις

συχνότερες απουσίες από το σχολείο και με τον εντονότερο επηρεασμό στην σχολική

τους επίδοση.

–    Το 47% σαν  έντονη-σοβαρή που τα ταλαιπωρεί δηλ τους επιτρέπει να πραγματοποιούν βασικές δραστηριότητες αλλά με  μειωμένη απόδοση και

–    Το 37% σαν ήπια δηλ που τους επιτρέπει να πραγματοποιούν όλες τος τις δραστηριότητες ικανοποιητικά

7.   Το 5%  των παιδιών με κεφαλαλγία αναφέρει ότι η σχολική του επίδοση επηρεάζεται

έντονα από τους πονοκεφάλους του ενώ σε ένα ποσοστό 38% ο επηρεασμός της

επίδοσης αναφέρεται σαν μέτριος

7.   Το 47% των παιδιών που πάσχουν από πονοκεφάλους παίρνει διάφορα φάρμακα,

κυρίως παυσίπονα, για  την αντιμετώπισή της ενώ το  18% τον αντιμετωπίζει με τον

ύπνο. Το υπόλοιπο 35% υπομένει καρτερικά να περάσει ο πονοκέφαλός του χωρίς

να κάνει τίποτα

8.   Στο 85% των παιδιών με πονοκέφαλο υπήρχε σαφής οικογενειακή προδιάθεση αφού ο

ένας ή και οι δύο οι γονείς υπέφεραν από κεφαλαλγία

 

Categories: Άρθρα

Comments are closed.